7.3  Gebroken lineaire functies >
1
a

30 18 = 1 2 3 minuut

b

12 leerlingen

c

T = 30 L

2
a

8 : 2 = 4 ; 9 : 3 = 3 ; 12 : 6 = 2

b

( x + 7 ) : ( x + 1 ) = x + 7 x + 1

c

x + 7 x + 1 = 1 1 2 = 3 2 2 x + 14 = 3 x + 3 x = 11
x + 7 x + 1 = 11 10 10 x + 70 = 11 x + 11 x = 59

d

-

e

De verhouding komt steeds dichter bij 1 .

3

a = 1 , b = 7 , c = 1 en d = 1

4
a

y = 1 x

b

-

5
a

1 4 , 5 1 = 5 , 1 , 1 8 , 5 3 = 1 2 3 en 4 9

b

Het getal 0 heeft geen omgekeerde;
domein: alle getallen behalve 0

c

Het getal 0 komt niet voor als omgekeerde;
bereik: alle getallen behalve 0

6
a

( 100 ; 0,01 ) en ( 100 ; 0,01 )

b

( 0,01 ; 100 ) en ( 0,01 ; 100 )

7
a

Uitvoer: 1,6;
De invoer kun je terugvinden door nogmaals op dezelfde knop te gebruiken.

b

Invoer 0,78125

c

Als je begint met een getal en daar pas je twee keer na elkaar de functie op toe, dan krijg je het oorspronkelijke getal weer terug.

d

De functie “tegengestelde”: y = x .

8
a

a = 3 , b = 4 , c = 2 en d = 0

b

f ( x ) = 1 1 2 + 2 x = 3 2 x x + 2 x = 3 x 2 x + 2 x = 3 x + 4 2 x

c

Verticaal vermenigvuldigen met factor 2 (t.o.v. de x -as) en daarna 1 1 2 naar boven verschuiven.

d

Horizontale asymptoot: y = 1 1 2 ;
Verticale asymptoot: x = 0 (ofwel: de y -as)

9
a

Horizontale asymptoot: y = 3 ;
Verticale asymptoot: x = 1

b

De noemer van de breuk is nul bij x = 1 , dus daar zit de verticale asymptoot.
Als je de waarde van x héél groot maakt, dan komt de waarde van de breuk 2 x 1 steeds dichter bij nul, dus komt de waarde van g ( x ) steeds dichter bij 3 (maar komt er nooit). Dus y = 3 is de horizontale asymptoot.

c

Domein: alle getallen, behalve 1 ;
Bereik: alle getallen, behalve 3

d

Eerst verticaal vermenigvuldigen met factor 2 (ten opzichte van de x -as), daarna 1 naar rechts schuiven en 3 omhoog schuiven.
(Er zijn nog meer mogelijkheden.)

e

g ( x ) = 2 x 1 + 3 = 2 x 1 + 3 ( x 1 ) x 1 = 2 + 3 x 3 x 1 = 3 x 1 x 1 ;
a = 3 , b = 1 , c = 1 en d = 1

10
a

I: k ; II: h ; III: f ; IV: g

b

h ( x ) = 2 x 6 x 3 = 2 ( x 3 ) x 3 = 2 1 = 2 als x 3
Gaatje: ( 3,2 )

c

De verticale asymptoot zit altijd bij een waarde van x waarvoor de noemer van de breuk nul is (want "delen door nul is flauwekul").
De horizontale asymptoot vind je door voor x hele grote waarden in te vullen en dan te kijken waar de waarde van de breuk naar toe gaat.

11
a

Domein: alle getallen, behalve 3 ;
Bereik: alle getallen, behalve 0

b

Horizontale asymptoot: y = 0 (ofwel: de x -as);
Verticale asymptoot: x = 3

c
d

4 x + 3 = x x ( x + 3 ) = 4
( x + 4 ) ( x 1 ) = 0
x = 4 of x = 1 ;
Snijpunten: ( 4, 4 ) en ( 1,1 )

e

Teken de lijn y = x bij de grafiek van f . Zie de figuur.
x < f ( x ) betekent dat de y -coördinaat van de lijn kleiner moet zijn dan de y -coördinaat van de hyperbool.
Dat is als x < 4 of als 3 < x < 1 .

12
a

Een horizontale rechte lijn: y = 1 1 2

b

Voor alle x 2 geldt: y = 3 x + 6 2 x + 4 = 3 ( x + 2 ) 2 ( x + 2 ) = 3 2 = 1 1 2

c

Er is geen uitkomst, want "delen door nul is flauwekul".
In de grafiek zit een "gaatje".

d

y = 3 x + 6 4 = 1 4 ( 3 x + 6 ) = 3 4 x + 1 1 2 , dus de grafiek is een rechte lijn.

13
a

De grafiek wordt verticaal veranderd (opgerekt en verschoven); de horizontale asymptoot heeft vergelijking y = a

b

De grafiek wordt horizontaal veranderd (opgerekt en verschoven); de verticale asymptoot heeft vergelijking x = d

14
a

y = 1,5014985 ; y is ongeveer 1,5 ;
Horizontale asymptoot: y = 1 1 2

b

y = 151,5 ; y is erg groot positief of erg groot negatief;
Verticale asymptoot: x = 1

15

x = 1 ; y = 3

x = 1 ; y = 2

x = 1 2 ; y = 2

x = 0 ; y = 2

16
a

1 3 + 1 b = 1 2 1 b = 1 2 1 3 = 1 6 b = 6

b

Als v < 2 (maar wel positief), dan is 1 v groter dan 1 2 . Omdat 1 v + 1 b = 1 2 , moet 1 b in dat geval negatief zijn, dus ook b zou dan negatief zijn. Dat kan niet.
Idem voor b < 2 .

c

Dan is b net iets groter dan 2 ;
Dan is b een erg groot getal.

d

1 b = 1 2 1 v = v 2 v 2 2 v = v 2 2 v b = 2 v v 2
b = 2 ( v 2 ) + 4 v 2 = 2 ( v 2 ) v 2 + 4 v 2 = 2 + 4 v 2

e

Horizontale asymptoot: b = 2 ; verticale asymptoot: v = 2