2.11  Rekentechniek: breuken
Breuken optellen en aftrekken
1
a
b

2 × 7 = 14 stukjes; 3 7 + 1 2 = 6 14 + 7 14 = 13 14

2
a

a 3 + a 9 = 3 a 9 + a 9 = 4 a 9

3 a + 9 a = 12 a

5 a 6 + a 9 = 15 a 18 + 2 a 18 = 17 a 18

3 a + 2 5 = 15 5 a + 2 a 5 a = 15 + 2 a 5 a

a 3 2 a 9 = 3 a 9 2 a 9 = a 9

3 a a 1 2 = 3 1 2 = 2 1 2

4 a 3 5 a 9 = 12 a 9 5 a 9 = 7 a 9

2 7 1 a = 2 a 7 a 7 7 a = 2 a 7 7 a

b

2 3 + 1 12 = 8 12 + 1 12 = 9 12 = 3 4

p 5 + 1 2 = 2 p 10 + 5 10 = 2 p + 5 10

3 7 1 4 = 12 28 7 28 = 5 28

1 5 1 7 = 7 35 5 35 = 2 35

1 2 1 4 + 1 5 = 10 20 5 20 + 4 20 = 9 20

4 5 3 7 = 28 35 15 35 = 13 35

2 5 + 1 2 = 4 10 + 5 10 = 9 10

3 5 q 7 = 21 35 5 q 35 = 21 5 q 35

4 5 + 1 2 = 8 10 + 5 10 = 13 10 = 1 3 10

p 2 + q 3 = 3 p 6 + 2 q 6 = 3 p + 2 q 6

c

3 p + 1 3 = 9 3 p + p 3 p = p + 9 3 p

4 5 2 p = 4 p 5 p 10 5 p = 4 p 10 5 p

p 2 + 2 p = p 2 2 p + 4 2 p = p 2 + 4 2 p

p + 1 p = p 1 + 1 p = p 2 p + 1 p = p 2 + 1 p

1 p + 1 q = q p q + p p q = p + q p q

2 p 3 q = 2 q p q + 3 p p q = 3 p + 2 q p q

q p + p q = q 2 p q + p 2 p q = p 2 + q 2 p q

q 1 p = q 1 1 p = p q p 1 p = p q 1 p

Breuken vermenigvuldigen
3
a
b

24 180 = 2 15 deel door de IJssel

c

36 180 = 1 5 deel door de Nederrijn

d

2 3 + 2 15 + 1 5 = 1 samen

4

3 10

6 5 = 1 1 5

2 10 = 1 5

8 5 = 1 3 5

a 10

2 a 5 (of 2 5 a )

10 a 5 a = 2

20 a 4 a = 5

5

3 2 1 4 5 2 = 6 40 = 3 20

a 5 a 3 3 2 = a a 3 5 3 2 = 3 a 2 30 = a 2 10

3 7 a 6 6 10 = 18 a 420 = 3 a 70

3 2 8 3 41 10 = 3 8 41 2 3 10 = 984 60 = 16 2 5

a b c b c a = a b c a b c = 1

11 4 2 5 4 3 = 11 2 3 4 5 3 = 88 60 = 1 7 15

1 2 a 4 b 2 b 4 5 = = 8 a b 40 b = a 5

15 4 2 a 5 6 b = 15 2 a 6 4 5 b = 180 a 20 b = 9 a b

Breuken delen
6
a

10 potten, want 10 1 2 = 5  liter.

b

aantal liters in kleine pot

1 2

1 3

2 3

1 1 4

aantal potten

10

15

7 1 2

4

c

9 ; 8 ; 2 ; 1 4

7
a

4 potten, 3 1 3 : 5 6 = 4

b

2 1 10 ; 11 1 5 ; 2 ; 1 7 8

8
a

5 ; 1 3 ; 2 3 ; 3 10 ; 2 9

b

1

c

1 ; 1 a

9

16 3 2 = 48 2 = 24

28 3 1 = 84 1 = 84

16 7 4 = 112 4 = 28

28 3 4 = 84 4 = 21

2 3 7 4 = 14 12 = 1 1 6

28 3 8 = 84 8 = 10 1 2

4 7 3 2 = 12 14 = 6 7

28 10 3 = 280 3 = 93 1 3

10

a 3 + a 4 = 4 a 12 + 3 a 12 = 7 a 12 ( = 7 12 a )

a 3 a 4 = a 2 12 ( = 1 12 a 2 )

a 3 : a 4 = a 3 4 a = 4 a 3 a = 4 3 = 1 1 3

1 + 4 a = a a + 4 a = a + 4 a

a 4 a = a 2 a 4 a = a 2 4 a

a 4 a = 4 a a = 4

a : 4 a = a a 4 = a 1 a 4 = a 2 4 ( = 1 4 a 2 )

( a 3 ) 2 = a 3 a 3 = a 2 9 ( = 1 9 a 2 )

12 : ( 3 : a ) = 12 : 3 a = 12 a 3 = 12 a 3 = 4 a 12 : ( a : 3 ) = 12 : a 3 = 12 3 a = 36 a

6 2 a = 6 : 2 a = 6 a 2 = 6 a 2 = 3 a

1 : ( a + 1 a ) = 1 : ( a 2 + 1 a ) = 1 a a 2 + 1 = a a 2 + 1

Kruislings vermenigvuldigen
11
a

Omdat de rechthoeken gelijkvormig zijn, is de verhoudingen korte zijde : lange zijde voor beide rechthoeken gelijk.
Dat geeft 2 : p = p : 8 ofwel 2 p = p 8 .

b

q 5 = 4 2 q
MAAL 5
q = 20 2 q = 10 q
MAAL q
q 2 = 10
wortel nemen
q = 10 3,16 ( q = 10 voldoet niet)

12

3 x = 5 x + 1 3 ( x + 1 ) = 5 x 3 x + 3 = 5 x 3 = 2 x x = 1 1 2
y y + 3 = 3 4 3 ( y + 3 ) = 4 y 3 y + 9 = 4 y y = 9